admin

Μάχη των Οχυρών (6-9 Απριλίου 1941)

Πριν ογδόντα δύο χρόνια, ξημερώματα της 6ης Απριλίου 1941, ημέρα Κυριακή, οι Γερμανικές δυνάμεις του Χίτλερ εξαπέλυσαν επίθεση εναντίον της Ελλάδος εφαρμόζοντας το σχέδιό τους «Μαρίτα». Άπλωσαν την επίθεσή τους σε όλο σχεδόν το μήκος των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, έχοντας την ενίσχυση χιλίων περίπου αεροπλάνων καθέτου εφορμήσεως (Στούκας) και σ’ ένα μέρος των ελληνοσερβικών από όπου τελικά κατάφεραν να διεισδύσουν σε ελληνικό έδαφος και να φτάσουν στη Θεσσαλονίκη. Σε όλο το μήκος των Οχυρών Μεταξά έγιναν σκληρές μάχες, ιδιαίτερα φονικές για τους επιτιθέμενους . Ποτέ δεν έγινε γνωστός ο ακριβής αριθμός των νεκρών Γερμανών στρατιωτών. Οι φύλακες των Οχυρών, Έλληνες στρατιώτες κληρωτοί και επιστρατευμένοι και μερικοί πρώην τραυματίες του ελληνοϊταλικού μετώπου αντιστάθηκαν με ιδιαίτερο θάρρος. Πρωτεύουσα θέση στην αντίσταση των Ελλήνων κατέχει το Οχυρό Ρούπελ που δεν καταλήφθηκε αλλά παραδόθηκε μετά την κατάρρευση του μετώπου.

Ένας από τους πολεμιστές των Οχυρών ήταν και ο Σερραίος έφεδρος ανθυπολοχαγός του 70ού Συντάγματος Πεζικού Κώστας Μάρκου, ο οποίος κατά την παράδοση του αρχείου του στην Υπηρεσία, μας διηγήθηκε και ορισμένα περιστατικά της μάχης. Ως ολμιστής ήταν επικεφαλής στοιχείου όλμων που υποστήριζε τα τμήματα προκαλύψεως στην περιοχή Πορροίων και συγκεκριμένα στην περιοχή Ομορφοπλαγιά. Μας ανέφερε ότι οι Γερμανοί από αδράνεια ή δειλία ενός μόνιμου αξιωματικού, ο οποίος ενώ γνώριζε ότι θα επιτεθούν το πρωί, δεν παρέταξε τους στρατιώτες του λόχου του στις θέσεις μάχης αλλά τους κράτησε κάτω από τα στέγαστρα, στους χώρους συγκέντρωσης, υπερκέρασαν αμαχητί τα σύνορα. Έτσι, βρέθηκαν τυφεκιοφόροι απέναντι σε βαρεοπλίτες, ολμιστές και πολυβολητές. Ο ίδιος κατάφερε να σωθεί από τύχη βαλλόμενος συνεχώς κατά την οπισθοχώρησή του, σε παρακείμενη χαράδρα και στη συνέχεια να μεταβεί στο χώρο συγκέντρωσης, σε περίπτωση κατάρρευσης, στα Κρούσια. Στη συνέχεια στη διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στις δυνάμεις του ΕΛΑΣ Βισαλτίας και συγκεκριμένα στο 19ο Σύνταγμα με επικεφαλής τον Σερραίο Βασίλη Ραφτούδη. Στη διάρκεια του Εμφυλίου επιστρατεύθηκε και πολέμησε ως υπολοχαγός εναντίον των ανταρτικών δυνάμεων στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις που ξεκίνησαν από την Πελοπόννησο και ολοκληρώθηκαν στη μεγάλη μάχη του Γράμμου.

Ιωάννης Τσαρούχας

Προϊστάμενος Τμήματος Γ.Α.Κ. Σερρών

Το Τμήμα Γ.Α.Κ. Σερρών παραθέτει υλικό από τις αρχειακές συλλογές του. (από το εικονίδιο μπορείτε να επιλέξετε ενεργοποίηση πλήρους οθόνης)

24 Απριλίου 2023 by admin Δημοσιεύσεις

Παγκόσμια Ημέρα Σκέψης (Προσκοπισμού-Οδηγισμού)

Ημερολόγιον 1932, Ευτυχές το Νέον Έτος. Τύποις Εφημ. “Η Πρόοδος”, Σέρρες (Συλλογή Νίκου Χρ. Χρηστίδη).

Η Παγκόσμια Ημέρα Σκέψης είναι μια Προσκοπική και Οδηγική εκδήλωση. Γιορτάζεται κάθε χρόνο από το 1926 στις 22 Φεβρουαρίου, καθώς ήταν τα κοινά γενέθλια του Λόρδου Ρόμπερτ Μπέιντεν-Πάουελ (Robert Baden-Powell), ιδρυτή του Προσκοπισμού και της γυναίκας του, Ολάβε (Olave), που υπήρξε η Παγκόσμια Αρχιοδηγός. Ο ιδρυτής του Προσκοπισμού, στρατηγός Μπέιντεν Πάουελ, είχε συλλάβει την ιδέα του Προσκοπισμού κατά τον Αγγλομποερικό πόλεμο της Νότιας Αφρικής (1899-1901). Λόγω έλλειψης επαρκούς αριθμού αντρών για την άμυνα της πόλης Mafeking, οργάνωσε σώμα από χίλια περίπου παιδιά, στα οποία ανέθεσε τις βοηθητικές υπηρεσίες των μαχόμενων. Από το πείραμα εκείνο, ξεκίνησε η ιδέα της οργάνωσης των παιδιών και εφήβων κατά ένα παιδαγωγικό σύστημα τελείως διαφορετικό και ανεξάρτητο από την στρατιωτική εκπαίδευση του πολίτη και με στόχο την συμπλήρωση της σωματικής και ηθικής αγωγής την οποία παρείχε, ανεπαρκώς συνολικά, το σχολείο.

Την ημέρα αυτή, οι Πρόσκοποι και οι Οδηγοί συλλογίζονται για τις αξίες των οργανώσεών τους, αποστέλλουν τις ευχές σε όλους όσους ανήκουν στη μεγάλη αυτή παγκόσμια οικογένεια και πραγματοποιούν δράσεις που θυμίζουν το σημείο εκείνο του σκοπού της Προσκοπικής Κίνησης που έχει να κάνει με την Παγκόσμια Συναδέλφωση και την οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου.

Η Ελλάδα υπήρξε μία από τις πρώτες χώρες που εφάρμοσε τον Προσκοπισμό και αναγνωρίστηκε από το Κράτος. Το 1910, ο Αθανάσι

Βιβλίον Μητρώου Ομάδος Σ.Ε.Π. 1η Π.Ο.Α. (Προσκοπική Ομάδα Αλιστράτης), Εσώφυλλο, 1939-1945 (Συλλογή Νίκου Χρ. Χρηστίδη).

ος Λευκαδίτης ιδρύει την πρώτη ομάδα Προσκόπων με μαθητές του Λυκείου Μακρή, στο οποίο ήταν καθηγητής της γυμναστικής. Λίγους μήνες μετά τη δημιουργία της πρώτης ομάδας Προσκόπων, μαζί με τον Αθανάσιο Λευκαδίτη ανέλαβαν το έργο της οργάνωσης του ελληνικού Προσκοπισμού οι Κωνσταντίνος Μελάς, Νικόλαος Πασπάτης, Φίλιππος Χρυσοβελόνης και Γεώργιος Πανάς. Αυτοί οι πέντε θεωρούνται ιδρυτές της Κίνησης του Προσκοπισμού στην Ελλάδα. Από το 1910 μέχρι σήμερα εκατοντάδες χιλιάδες ελληνόπουλα έγιναν Πρόσκοποι και μεγαλώνοντας διακρίθηκαν σε όλους τους τομείς της ζωής της ελληνικής κοινωνίας.

12 Μαρτίου 2023 by admin Δημοσιεύσεις

24η Ιανουαρίου – Διεθνής Ημέρα Εκπαίδευσης

Η 24η Ιανουαρίου ανακηρύχθηκε το 2018 από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ως «Διεθνής Ημέρα Εκπαίδευσης», αναδεικνύοντας τον ρόλο και τη συμβολή της εκπαίδευσης στην ειρήνη και την ανάπτυξη.

Η εκπαίδευση είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, δημόσιο αγαθό και ταυτόχρονα δημόσια ευθύνη. Χωρίς ανοικτή και ισότιμη ποιοτική εκπαίδευση και ευκαιρίες δια βίου για όλους, οι χώρες δεν θα πετύχουν την ισότητα των φύλων και δεν θα μπορέσουν να σπάσουν τον κύκλο της φτώχειας που αφήνει πίσω της εκατομμύρια παιδιά, νέους και ενηλίκους.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, σήμερα 244 εκατομμύρια παιδιά και νέοι είναι εκτός σχολείου και 771 εκατομμύρια ενήλικες είναι αναλφάβητοι. Λιγότερο από το 40% των κοριτσιών στην υποσαχάρια Αφρική ολοκληρώνουν τη βασική εκπαίδευση, ενώ περίπου 4 εκατομμύρια παιδιά και νέοι πρόσφυγες είναι εκτός σχολείου.

Παρόλο που η πρόσβαση στην εκπαίδευση αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα όλων των παιδιών, σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, οι αγώνες προς επίτευξή της συνεχίζονται έως και σήμερα. Άλλωστε, η εκπαίδευση δεν βρίσκεται τυχαία στο επίκεντρο των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης και αυτό γιατί επιδρά σε όλους τους τομείς δράσεως.

Με αφορμή την ημέρα αυτή, το Τμήμα Γ.Α.Κ. Σερρών παραθέτει φωτογραφικό υλικό από τις αρχειακές συλλογές της.

Ειρήνη Βασιλοπούλου

ΠΕ Αρχειονόμων

desks

tsalopoulos

1gym

2gym

24 Ιανουαρίου 2023 by admin Δημοσιεύσεις

Ημέρα Εθνικής Μνήμης Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας

Αναμνηστική φωτογραφία Ελλήνων στρατιωτών στη Μικρά Ασία (Συλλογή Μιχαήλ Ζίχναλη)

Η Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων στις 24 Σεπτεμβρίου 1998 και τιμάται κάθε χρόνο στις 14 Σεπτεμβρίου (Ν. 2645/1998, ΦΕΚ 234/Α’/ 13.10.1998), ημέρα που η Σμύρνη πυρπολήθηκε από τα κεμαλικά στρατεύματα και γίνεται ένας σωρός καμένων ερειπίων και πτωμάτων. Μια από τις πιο θλιβερές επετείους της νεότερης ελληνικής ιστορίας είναι αυτή της κατάρρευσης του μικρασιατικού μετώπου που οδήγησε στη συντριβή αλλά και στον ξεριζωμό εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων από την μικρασιατική γη.

Η κατάρρευση των ελληνικών δυνάμεων στη Μικρά Ασία το 1922, λεηλασίες, οι σφαγές και η προσφυγιά που ακολούθησαν, αποτελούν το αποκορύφωμα μιας οργανωμένης και συστηματικής προσπάθειας εξόντωσης του ελληνικού στοιχείου από τα χώματα της Μικράς Ασίας. Πάνω από 1.500.000 Έλληνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις προγονικές εστίες τους και να έρθουν σαν πρόσφυγες στην Ελλάδα, αφήνοντας πίσω τους πάνω από 600.000 νεκρούς. Το σχεδόν χρεοκοπημένο ελληνικό κράτος έπρεπε να ανταποκριθεί το ταχύτερο δυνατό σε θέματα που άπτονταν της στέγασης και περίθαλψης και γενικότερα της αποκατάστασης αυτού του τεράστιου πληθυσμού.

Το πρώτο κύμα προσφύγων κατέφθασε στη Μακεδονία και ειδικότερα στις Σέρρες, στο τέλος του 1922. Μέχρι το 1928 περισσότεροι από 70.000 πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη εγκαταστάθηκαν στον νομό Σερρών, όπου σύμφωνα με τη Γενική Διεύθυνση Εποικισμού, η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων είχε εγκαταστήσει στην πόλη των Σερρών 13.534 άτομα, ενώ στην ύπαιθρο του νομού 56.884 άτομα. Στην ύπαιθρο κατέφυγαν σε χωριά του σερραϊκού κάμπου (Βυρώνεια, Παλαιοκώμη, Γάζωρος κλπ.) ή έχτισαν απ’ την αρχή τα δικά τους χωριά (Ν. Σκοπός, Μαυρόλοφος, Ν. Μπάφρα, κλπ.).

Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), στην Απογραφή του 1928, το σύνολο των προσφύγων καταμετρήθηκε σε 1.069.957 άτομα και αποτελούσαν το 17,2% του πληθυσμού της χώρας. Οι περισσότεροι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία (538.595) και σε Στερεά Ελλάδα και Εύβοια (283.710), ενώ, ως ποσοστό επί του πληθυσμού, η Μακεδονία ήταν πρώτη με το 38,1% και η Δυτική Θράκη δεύτερη με το 31,8% των κατοίκων τους να είναι πρόσφυγες. Ταυτόχρονα, στην Απογραφή του 1928, ήταν δυνατός ο εντοπισμός των προσφύγων που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή, καθώς και οι περιοχές προέλευσής τους.

22 Ιανουαρίου 2023 by admin Δημοσιεύσεις

28η Οκτωβρίου 1940

3ο Σύνταγμα Ιππικού Ίλη πολυβόλων, 2ος Ουλαμός ΤΤ 972, Αλβανία, 1940. Ο πρώτος δεξιά που δείχνει είναι ο Γεώργιος Ιλανίδης.
(Συλλογή οικογένειας Ιλανίδη).

Η 28η Οκτωβρίου 1940 μέσα από τις αρχειακές συλλογές του Τμήματος ΓΑΚ Σερρών (ενδεικτικά: τοπικός τύπος, έγγραφα, φωτογραφίες και απόσπασμα ηχητικού ντοκουμέντου στρατιώτη αλβανικού μετώπου, Εμμανουήλ Μπαΐρα).

Στον παρακάτω σύνδεσμο, μπορείτε να ακούσετε το σχετικό ηχητικό ντοκουμέντο (Συλλογή Αλεξάνδρας Μπαΐρα):

https://drive.google.com/…/1YM5oYwVlAyEzIyRQZ8G…/view…

(Για προβολή σε πλήρη οθόνη επιλέξτε από το εικονίδιο ενεργοποίηση πλήρους οθόνης)

18 Ιανουαρίου 2023 by admin Δημοσιεύσεις

admin

Μάχη των Οχυρών (6-9 Απριλίου 1941)

Παγκόσμια Ημέρα Σκέψης (Προσκοπισμού-Οδηγισμού)

24η Ιανουαρίου – Διεθνής Ημέρα Εκπαίδευσης

Ημέρα Εθνικής Μνήμης Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας

28η Οκτωβρίου 1940

Πρόσφατα Άρθρα

Επικοινωνία

Ακολουθήστε μας στο Facebook

1821 Digital Archive

Γ.Α.Κ. – Ψηφιακή Πύλη 1922

Χρήσιμοι Σύνδεσμοι