Δημοσιεύσεις

Διεθνής Ημέρα Δασών 21 Μαρτίου

Φωτογραφία από δραστηριότητες του Ορειβατικού Συλλόγου Σερρών στο Δάσος Λαϊλιά, χρον. δεκαετία 1930.
Τμήμα Γ.Α.Κ. Σερρών, Συλλογή φωτογραφιών Κλεάνθη Καράμπελια, Α.Β.Ε.: 639, Α.Ε.Ε.: Οπτικ. 18.01.

Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Δασών, επιλέχθηκαν ενδεικτικά τεκμήρια των αρχειακών συλλογών του Τμήματος Γ.Α.Κ. Σερρών.

Έγγραφο της Δ/νσης Δασών του Υπουργείου Γεωργίας προς άπαντα τα Δασαρχεία και Δασονομεία (με ημερομηνία 29/2/1924) περί αποστολής, μεταξύ άλλων, του αντιτύπου του έργου “Το Δάσος” υπό του Παύλου Νιρβάνα, προς διανομή τούτου στο προσωπικό των εν λόγω φορέων, ως μέσον εύληπτον εις την λαϊκήν αντίληψιν φιλοδασικής προπαγάνδας προς ανάπτυξιν παρά τω λαώ του συναισθήματος της αγάπης προς την δασικήν χλωρίδα (Τμήμα Γ.Α.Κ. Σερρών, Αρχείο Δασαρχείου Νιγρίτας).

26 Μαρτίου 2024 by admin Δημοσιεύσεις

Ευάγγελος Ασπιώτης, μελετητής, λογοτέχνης και ποιητής

Ο Ευάγγελος Ν. Ασπιώτης (21 Ιανουαρίου 1921 – 21 Αυγούστου 1999) υπήρξε μελετητής, λογοτέχνης και ποιητής. Γεννήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 1921 στην Ερμούπολη της Σύρου με καταγωγή από τα Καρδάμυλα της Χίου. Γονείς του ήταν ο Νικόλαος Κ. Ασπιώτης και η Ματρώνα, το γένος Γεωργίου Κ. Βαφία. Μόλις ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στη Σύρο, γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, την οποία εγκατέλειψε για να αφοσιωθεί στα Νεοελληνικά Γράμματα. Ως υπάλληλος του ΙΚΑ μετατέθηκε στις Σέρρες το 1953 και εγκαταστάθηκε μόνιμα στον τόπο καταγωγής της συζύγου του Ευθαλίας (Θαλίτσας), το γένος Χαμπούρη, ανιψιάς του Βενιζελικού βουλευτή Δημοσθένους Μέλφου.

Στον χώρο της λογοτεχνίας εμφανίστηκε το 1944, σε ηλικία μόλις 23 ετών, με την έκδοση της πρώτης ποιητικής συλλογής του υπό τον τίτλο «Θρήνοι», αφιερωμένη στη μνήμη του πατέρα του, ο οποίος πέθανε στην Ερμούπολη της Σύρου τον Φεβρουάριο του 1944. Ήταν πολυγραφότατος, καθώς άφησε ένα πλούσιο και σπουδαίο συγγραφικό έργο, αποτελούμενο από ποιητικές συλλογές, κριτικές μελέτες, δοκίμια, ιστορικά, χρονικά, το οποίο εκδόθηκε. Πολλά πονήματα, εργασίες, άρθρα και χρονογράφηματά του δημοσιεύθηκαν σε διάφορες επαρχιακές εφημερίδες (των Σερρών, της Σύρου, της Χίου, της Καβάλας κ.ά.) και περιοδικά. Από το έργο του, διαφαίνεται ότι ήταν ένας πνευματικός άνθρωπος με πολλές αναζητήσεις και ανησυχίες, πολύπλευρα μορφωμένος, μελετητής πολλών θεμάτων (εθνικών, κοινωνικών, πολιτιστικών, πολιτικών κ.ά), τα οποία ανέλυε και ανέπτυσσε με σοβαρότητα, αντικειμενικότητα και εύστοχη παρατηρητικότητα.

Μελέτησε μεγάλους Έλληνες ποιητές και επηρεάστηκε ιδιαίτερα από τον Σολωμό, τον Παλαμά και τον Καβάφη. Στα ποιήματά του, τα οποία διακρίνονται για την ευαισθησία και τη νοσταλγική διάθεσή τους, κάνει χρήση της ομοιοκαταληξίας και γράφει σε παραδοσιακά σχήματα. Σε αυτά, είναι επίσης έκδηλη η αγάπη του ποιητή για τα αγαπημένα του νησιά, τη Χίο και τη Σύρο. Βέβαια, μέσα από το έργο του, εξύμνησε και τη δεύτερη πατρίδα του, τις Σέρρες, την οποία αγάπησε και φρόντισε να προβάλλει με κάθε τρόπο. Αναφέρονται οι εξής ποιητικές συλλογές του: «Νοσταλγικά» (Αθήνα, 1969), «Τραγούδια της σιωπής» (Αθήνα, 1970), «Αρποκράτης» (Αθήνα, 1973), «Το Φως που λάμπει» (Αθήνα, 1978), «Ρωγμές» (Θεσσαλονίκη, 1985/α’ έκδοση, Θεσσαλονίκη, 1986/β’ έκδοση), «Η Ρημαγμένη Πολιτεία» (Θεσσαλονίκη, 1989), «Λυρικός Λόγος», τόμος Α’ (Σέρρες, 1994), «Λυρικός Λόγος», τόμος Β’ (Σέρρες, 1997), «Απολιθωμένη Πολιτεία» (Σέρρες, 2004).

13 Φεβρουαρίου 2024 by admin Δημοσιεύσεις

Σαν σήμερα 4 Δεκεμβρίου 1926

Αφισέτα: Αθανάσιος Αργυρός, πρώην Υπουργός, Ηγέτης του Συνδυασμού του Λαϊκού Κόμματος. Τμήμα Γ.Α.Κ. Σερρών, Αρχείο Αθανασίου Αργυρού.

Σαν σήμερα, ο Αθανάσιος Αργυρός, εκ Νιγρίτης Σερρών, ανέλαβε Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων στις 4 Δεκεμβρίου 1926, επί κυβερνήσεως Αλέξ. Ζαΐμη

Ο Αθανάσιος Αργυρός γεννήθηκε στη Νιγρίτα Σερρών το 1859 και ήταν δικηγόρος, πολιτικός, δημοσιογράφος και δάσκαλος. Ύστερα από τη στοιχειώδη εκπαίδευσή του στη γενέτειρά του, ήρθε στις Σέρρες και φοίτησε στο Διδασκαλείο Σερρών με Διευθυντή τον Δημήτριο Μαρούλη. Μόλις αποφοίτησε, διορίστηκε δάσκαλος στο χωριό Τζίντζιος (Σιτοχώρι) Σερρών (1876-1877) και στη συνέχεια εργάσθηκε ως δάσκαλος στην Κωνσταντινούπολη και στην Καβάλα. Σπούδασε επίσης νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έπειτα σε πανεπιστήμια της Γαλλίας και της Γερμανίας. Άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου στην Αθήνα (1886-1906) και στις Σέρρες (1923-1926) αλλά και του δημοσιογράφου. Εργάσθηκε ως δημοσιογράφος σε διάφορες εφημερίδες, όπως στην «Αστραπή» του Γιολδάση, στον «Τηλέγραφο» του Γ. Σιβιτανίδη, στο «Εμπρός» του Δημ. Καλαποθάκη, στην «Ακρόπολη» του Β. Γαβριηλίδη και στη «Νέα Ημέρα» της Τεργέστης. Υπήρξε διευθυντής και ιδιοκτήτης του περιοδικού «Γενική Επιθεώρησις», το οποίο εξέδωσε το 1892 στην Αθήνα. Από το 1902 έως το 1906, ήταν Πρόεδρος του Μακεδονικού Συλλόγου Αθηνών και στη συνέχεια του Συλλόγου «Ο Μέγας Αλέξανδρος» στην Αθήνα, στον οποίο προέδρευσε για λίγο διάστημα.

Τηλεγράφημα-Πρόσκληση της “Μακεδονικής Νεολαίας Νομού Σερρών”, Όργανο του Λαϊκού Κόμματος Σερρών προς τον Υπουργόν Αθ. Αργυρόν για το μνημόσυνο του βασιλιά στις 13-2-1927 (Ημερ/νία τηλεγραφήματος: 7-2-1927). Τμήμα Γ.Α.Κ. Σερρών, Αρχείο Αθανασίου Αργυρού.

Ο Αθανάσιος Αργυρός πρωτοστάτησε στον Μακεδονικό Αγώνα και ανέλαβε με άλλους πνευματικούς ανθρώπους της Αθήνας να τραβήξει το ενδιαφέρον της Ελληνικής Κυβέρνησης για τη σκλαβωμένη Μακεδονία, δημοσιεύοντας άρθρα, βοηθώντας στη διοργάνωση των πρώτων μυστικών ένοπλων ομάδων για την άμυνα και την υπεράσπισή της. Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, ο ίδιος μετέβη στην Αμερική και περιόδευσε σε διάφορες πόλεις με σκοπό να κινητοποιήσει τους Έλληνες εκεί. Στη Νέα Υόρκη ανέλαβε αρχισυντάκτης της εφημερίδας «Θερμοπύλαι», ενώ το 1908 αγόρασε την εφημερίδα «Αθηνά» (Σικάγο), αναλαμβάνοντας συγχρόνως τη διεύθυνσή της και υποστηρίζοντας τα ελληνικά δίκαια.

Εξελέγη βουλευτής Σερρών για πρώτη φορά, το Μάιο του 1915 με το κόμμα των Φιλελευθέρων, ενώ απουσίαζε στην Αμερική. Τελικά, εντάχθηκε στο Λαϊκό Κόμμα, στο οποίο ιδεολογικά ανήκε και στις εκλογές του 1920 επανεκλέχθηκε βουλευτής, όπως και σε αυτές των ετών 1926, 1928, 1932. Με το ίδιο κόμμα εξελέγη βουλευτής στις εκλογές του 1935, ενώ στις 10 Οκτωβρίου 1935, προσχώρησε στη Γενική Λαϊκή Ριζοσπαστική Ένωση (Κονδύλη-Θεοτόκη).

Διετέλεσε Υπουργός Γεωργίας στην κυβέρνηση Δ. Γούναρη από τις 2 Μαρτίου 1922 έως τις 3 Μαΐου 1922 και στην κυβέρνηση Πρωτοπαπαδάκη από τις 9 Μαΐου 1922 έως τις 28 Αυγούστου 1922. Διορίστηκε Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων στην κυβέρνηση Αλέξανδρου Ζαΐμη στις 4 Δεκεμβρίου 1926 και υπηρέτησε ως τις 17 Αυγούστου 1927, οπότε έγινε ανασχηματισμός και ήταν ένας εκ των υπουργών που απομακρύνθηκαν από τη σύνθεση της πρώτης κυβέρνησης Ζαΐμη.

Το συγγραφικό του έργο είναι μεγάλο. Έγραψε ιστορικά και νομικά έργα και πολλές ιστορικές και νομικές εργασίες του βρίσκονται τυπωμένες σε διάφορες εφημερίδες. Το έργο του «Ιστορία των Αθηνών» εκδόθηκε το 1901 από τις εκδόσεις Ι. Σαλίβερου. Επίσης, μετέφρασε τη «Ρωμαϊκή Ιστορία» του V. Duruy, την «Παγκόσμια Ιστορία» του Jager, το «Σύστημα Ρωμαϊκού Δικαίου» του Windscheid κ.ά.

Ο Αθανάσιος Αργυρός πέθανε στον Βόλο, στις 9 Ιανουαρίου 1945.

Eπιμέλεια κειμένου:

Ειρήνη Βασιλοπούλου

ΠΕ Αρχειονόμων

7 Δεκεμβρίου 2023 by admin Δημοσιεύσεις

Σαν σήμερα 26 Σεπτεμβρίου 1994

Επίσκεψη Σιδηροκαστρινών στη Βουλγαρία, στη σκάλα δημόσιου κτιρίου. Ανάμεσα στα πρόσωπα, διακρίνονται Βούλγαροι αξιωματικοί. Ο Σερραίος ιστορικός και βουλευτής Πέτρος Πέννας βρίσκεται στην πρώτη σειρά , τρίτος από δεξιά. Στην ίδια σειρά, πρώτος από δεξιά βρίσκεται ο Πέτρος Μόντζαλας. Ακολούθως, στη δεύτερη σειρά, πρώτος από αριστερά, ο Φίλιππος Παπαϊωάννου, μετέπειτα Διευθυντής ΟΤΕ. Στην τρίτη σειρά, πρώτος από αριστερά, ο Μαρβάκης, υφασματέμπορος, ενώ τρίτος στην ίδια σειρά ο εκδότης εφημερίδας, Τάκος Πούγγουρας. Στην πέμπτη σειρά, πρώτος από αριστερά, ο Νίκος Ωραιόπουλος, μέλος της οργάνωσης «ΜΙΔΑΣ», προ του 1944. Πίσω του ακριβώς, ο Διογένης Ράπτης. Στην τελευταία σειρά, ο υφασματέμπορος Μπούζιος με το καπέλο καβουράκι. Εκ των αριστερών του, η Μελενίκια Ελένη Τράντου. Χρονολογία: 1939.
Τμήμα Γ.Α.Κ. Σερρών/Αρχείο Πέτρου Μόντζαλα.

Σαν σήμερα πριν από 29 χρόνια, στις 26 Σεπτεμβρίου 1994, απεβίωσε στην Αθήνα ο Σερραίος ιστορικός Πέτρος Πέννας. Ο Πέτρος Πέννας γεννήθηκε στα Άνω Πορρόια Σερρών το 1902 και ήρθε μικρός στις Σέρρες μαζί με την οικογένειά του. Έζησε από την παιδική και εφηβική ηλικία όλα τα δραματικά γεγονότα πριν και μετά την απελευθέρωση των Σερρών. Το 1916, λόγω της νέας βουλγαρικής κατοχής στις Σέρρες, κατέφυγε με τη μητέρα του στον Πειραιά, ενώ ο πατέρας του οδηγήθηκε ως όμηρος στη Βουλγαρία, όπου πέθανε. Σπούδασε νομικά, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου για 47 χρόνια. Συμμετείχε στη Μικρασιατική εκστρατεία και πολέμησε στην Πίνδο το 1940.

Περιοδεία Πέτρου Πέννα στο Σιδηρόκαστρο (Απρίλιος 1934). Στη φωτογραφία, στο Ηρώον Σιδηροκάστρου, εμφανίζονται με τη σειρά από δεξιά: Πέτρος Μόντζαλας, Πέτρος Πέννας, Γεώργιος Μάνος (Δήμαρχος Σιδηροκάστρου) και ο Γεώργιος Μόντζαλας. Τμήμα Γ.Α.Κ. Σερρών/Αρχείο Πέτρου Μόντζαλα.

Πρόσκληση/κάρτα του Δ.Σ. του Ομίλου “Ορφέα” Σερρών με τίτλο “Αφιέρωμα μνήμης και τιμής στον Πέτρο Πέννα” (Αίθουσα “Ορφέα” Σερρών, 12/11/1994). Τμήμα Γ.Α.Κ. Σερρών/Αρχείο Ευάγγελου Ασπιώτη.

Ο Πέτρος Πέννας ασχολήθηκε επίσης με τη δημοσιογραφία, αρθρογραφούσε σε εφημερίδες και περιοδικά και το 1938 εξέδωσε το περιοδικό «Σερραϊκά Χρονικά». Στο εν λόγω περιοδικό του έτους 1938, δημοσιεύτηκε και η μελέτη του με τίτλο «Ο ιστορικός θρήνος του Σερραίου ιερέως Παπασυναδινού». Το 1952, μαζί με άλλες εξέχουσες προσωπικότητες των Σερρών, ίδρυσε την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Σερρών-Μελενίκου, της οποίας διετέλεσε Γενικός Γραμματέας και Πρόεδρος. Ήταν πολυγραφότατος, καθώς έγραψε πλήθος μελετών σχετικές με τον νομό Σερρών. Ασχολήθηκε κυρίως με την ιστορία της πόλης των Σερρών και έγραψε το βιβλίο με τίτλο «Ιστορία των Σερρών: από της αλώσεως αυτών υπό των Τούρκων μέχρι της απελευθερώσεώς των υπό των Ελλήνων 1383-1913», 2η έκδοση, 1966. Επίσης, ασχολήθηκε με την ποίηση και δημοσίευσε τα περισσότερα ποιήματά του με το ψευδώνυμο Πέτρος Στρυμώνας. Τιμήθηκε δύο φορές με το μετάλλιο των Σερρών το 1990 και το 1993. Τέλος, πολιτεύθηκε με το Λαϊκό Κόμμα και εκλέχτηκε δύο φορές βουλευτής Σερρών το 1935 και το 1950, ενώ από το 1946 έως το 1950 διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας.

Αγγελική – Ειρήνη Βασιλοπούλου

ΠΕ Αρχειονόμων

10 Οκτωβρίου 2023 by admin Δημοσιεύσεις

ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ 4ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Κλιμάκιο της ηγετικής ομάδας της Ε.Ο.Ν. Αθηνών επισκέπτεται τις Σέρρες. Στην κεντρική πλατεία Ελευθερίας της πόλης με φόντο το Μπεζεστένι. Χρονολογία: ±1939, Καλλιτεχνικό φωτογραφείο του Β. Εμμανουηλίδη στις Σέρρες. Συλλογή δικηγόρου Νικολάου Τακουρίδη.

Στην φωτογραφία που χρονολογείται στην 25η Μαρτίου του 1940 μαθητές αλλά ταυτόχρονα και μέλη της ΕΟΝ, με τις χαρακτηριστικές στολές τους, χαιρετούν με τον κλασικό φασιστικό χαιρετισμό, κατά την εορτή της Εθνικής Παλιγγενεσίας. Στη μέση διακρίνεται ο δάσκαλος Μιχάλης Κωτούλας ο οποίος απεβίωσε στη διάρκεια της Κατοχής. Πίσω του ο επιθεωρητής και αρχηγός της ΕΟΝ Βισαλτίας Γκουρομίχος με τον πρόεδρο του χωριού Μαζλουμίδη. Πολίτες παρακολουθούν τα τεκταινόμενα της εορτής. Τμήμα ΓΑΚ Σερρών, Συλλογή φωτογραφιών περιφέρειας Σερρών (μόνο σε ψηφιακή μορφή), δωρεά Ευθυμίου Λιθουργίδη.

Σαν σήμερα, πριν ογδόντα επτά χρόνια ακριβώς, επιβλήθηκε η Δικτατορία της 4^ης Αυγούστου του 1936, γνωστή ως Δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά. Ουσιαστικά προήλθε ως αποτέλεσμα της χρεοκοπίας των δημοκρατικών πολιτικών δυνάμεων και σε συνδυασμό με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της ανόδου των φασιστικών καθεστώτων στην εξουσία. Βλέπε Ιταλία του Μουσολίνι, Γερμανία του Χίτλερ αλλά και Ισπανία του Φράνκο. Μετά την επιβολή της Δικτατορίας ιδρύθηκε η Εθνική Οργάνωση Νεολαίας γνωστή με τα αρχικά Ε.Ο.Ν. Μία νεολαιίστικη οργάνωση δηλαδή που χρησιμοποίησε κυρίως την πρωτοβάθμια Εκπαίδευση με σκοπό την εντρύφηση της Νεολαίας στα εθνικά ιδεώδη και στον 3^ο ελληνικό πολιτισμό, όπως τον εννοούσε η Δικτατορία.

Χρηματοδοτήθηκε αδρά από το Κράτος και εξέδιδε πολυτελές για τα δεδομένα της εποχής περιοδικό. Μέσα από τις στήλες του προβαλλόταν η εικόνα του Μεταξά ως πατέρα του Έθνους. Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς ως τελευταία στα τουρκικά βιβλία της Τουρκικής «Δημοκρατίας» με αντίστοιχο πατέρα τον Κεμάλ. Παρόλα αυτά εκφράσθηκαν με καλά λόγια για τη μύηση στον «οργανωσιακό» της χαρακτήρα ακόμη και αριστεροί διανοητές.

Κλιμάκιο της ηγετικής ομάδας της Ε.Ο.Ν. Αθηνών επισκέπτεται τις Σέρρες, Χρονολογία: ±1939. Φωτογραφίες από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό, φωτογραφία του Καλλιτεχνικού φωτογραφείου του Β. Εμμανουηλίδη στις Σέρρες. Τμήμα ΓΑΚ Σερρών, Συλλογή δικηγόρου Νικολάου Τακουρίδη.

Ιωάννης Τσαρούχας

Προϊστάμενος Τμήματος Γ.Α.Κ. Σερρών

4 Αυγούστου 2023 by admin Δημοσιεύσεις

Δημοσιεύσεις

Διεθνής Ημέρα Δασών 21 Μαρτίου

Ευάγγελος Ασπιώτης, μελετητής, λογοτέχνης και ποιητής

Σαν σήμερα 4 Δεκεμβρίου 1926

Σαν σήμερα 26 Σεπτεμβρίου 1994

ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ 4ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Πρόσφατα Άρθρα

Επικοινωνία

Ακολουθήστε μας στο Facebook

1821 Digital Archive

Γ.Α.Κ. – Ψηφιακή Πύλη 1922

Χρήσιμοι Σύνδεσμοι